赛里木湖-果子沟-霍尔果斯口岸-薰衣草赏花一日游

M?t m?u d?u m? ? d?ng nguyên th?

Gi?ng b?m d?u g?n Sarnia, Ontario, Canada

M?t c?ng tr??ng khai thác d?u t?i Mina Al Ahmadi, Kuwait

百度 据了解，补贴对象生产经营地在黑龙江省行政区域内，依法在工商部门注册登记，具备粮食收购资格及相关产品生产许可，就地采购、自建仓储设施的玉米、饲料和大豆加工企业。

D?u m? hay d?u th? là m?t ch?t l?ng sánh ??c màu nau ho?c ngà l?c. D?u m? t?n t?i trong các l?p ??t ?á t?i m?t s? n?i trong v? Trái ??t. D?u m? là m?t h?n h?p hóa ch?t h?u c? ? th? l?ng ??m ??c, ph?n l?n là nh?ng h?p ch?t c?a hydrocarbon, thu?c g?c alkane, thành ph?n r?t ?a d?ng. Hi?n nay d?u m? ch? y?u dùng ?? s?n xu?t d?u h?a, d?u diesel và x?ng nhiên li?u. Ngoài ra, d?u th? c?ng là ngu?n nguyên li?u ch? y?u ?? s?n xu?t ra các s?n ph?m c?a ngành hóa d?u nh? dung m?i, phan bón hóa h?c, nh?a, thu?c tr? sau, nh?a ???ng... Kho?ng 88% d?u th? dùng ?? s?n xu?t nhiên li?u, 12% còn l?i dùng cho hóa d?u. Do d?u th? là ngu?n n?ng l??ng kh?ng tái t?o nên nhi?u ng??i lo ng?i v? kh? n?ng c?n ki?t d?u trong m?t t??ng lai kh?ng xa. Nó th??ng ???c tinh ch? thành nhi?u lo?i nhiên li?u. Các thành ph?n d?u m? ???c tách ra b?ng cách s? d?ng m?t k? thu?t ???c g?i là ch?ng c?t phan ?o?n t?c là tách h?n h?p ch?t l?ng thành các ch?t khác nhau ? ?i?m s?i t??ng ?ng c?a ch?t ?ó b?ng ph??ng pháp ch?ng c?t, th??ng s? d?ng c?t phan ?o?n.

Nó bao g?m hydrocarbon c?a các tr?ng l??ng phan t? khác nhau và h?p ch?t h?u c? khác. Tên d?u khí bao g?m c? d?u th? ch?a ch? bi?n và s?n ph?m d?u m? ???c t?o thành t? tinh d?u th?. Là m?t d?ng nhiên li?u hóa th?ch, d?u ???c hình thành khi s? l??ng l?n sinh v?t ch?t, th??ng là ??ng v?t phù du và t?o, ???c ch?n d??i ?á tr?m tích và ch?u nhi?t ?? l?n áp su?t cao.

D?u m? ch? y?u ???c thu h?i b?ng khoan d?u (lò xo d?u m? t? nhiên hi?m). Vi?c khoan ???c th?c hi?n sau các nghiên c?u v? ??a ch?t c?u trúc (? quy m? h? ch?a), phan tích l?u v?c tr?m tích và ??c tính h? ch?a (ch? y?u v? m?t ?? x?p và ?? th?m c?a c?u trúc h? ??a ch?t) ?? ???c hoàn thành. Nó ???c tinh ch? và tách bi?t, d? dàng nh?t b?i ch?ng c?t, thành nhi?u s?n ph?m tiêu dùng, t? x?ng (x?ng) và d?u h?a ??n nh?a ???ng và hóa ch?t thu?c th? ???c s? d?ng ?? s?n xu?t nh?a và d??c ph?m. D?u m? ???c s? d?ng trong s?n xu?t nhi?u lo?i v?t li?u, và ng??i ta ??c tính r?ng th? gi?i tiêu th? kho?ng 95 tri?u thùng m?i ngày.

Lo ng?i v? c?n ki?t d?u c?a tr? l??ng h?u h?n c?a Trái ??t, và tác ??ng này s? có ??i v?i x? h?i ph? thu?c vào nó, là m?t khái ni?m ???c g?i là d?u cao ?i?m. Vi?c s? d?ng nhiên li?u hóa th?ch, ch?ng h?n nh? d?u m?, có tác ??ng tiêu c?c ??n sinh quy?n c?a Trái ??t, làm t?n h?i h? sinh thái th?ng qua các s? ki?n nh? tràn d?u và gi?i phóng m?t lo?t các ch?t gay ? nhi?m vào kh?ng khí bao g?m m?t ??t ozone và sulfur dioxide t? các t?p ch?t l?u hu?nh trong nhiên li?u hóa th?ch. Vi?c ??t các nhiên li?u hóa th?ch ?óng m?t vai trò quy?t ??nh cho hi?n t??ng ?m lên toàn c?u.

Hình thành

Có nhi?u ly thuy?t gi?i thích vi?c hình thành d?u m?:

Thuy?t sinh v?t h?c

?a s? các nhà ??a ch?t coi d?u l?a gi?ng nh? than và khí t? nhiên là s?n ph?m c?a s? nén và nóng lên c?a các v?t li?u h?u c? trong các th?i k? ??a ch?t. Theo ly thuy?t này, nó ???c t?o thành t? các v?t li?u còn sót l?i sau quá trình phan r? xác các ??ng v?t và t?o bi?n nh? th?i ti?n s? (các cay c?i trên m?t ??t th??ng có khuynh h??ng hình thành than). Qua hàng thiên niên k? v?t ch?t h?u c? này tr?n v?i bùn, và b? ch?n sau d??i các l?p tr?m tích dày. K?t qu? làm t?ng nhi?t và áp su?t khi?n cho nh?ng thành ph?n này b? bi?n hoá, ??u tiên thành m?t lo?i v?t li?u ki?u sáp ???c g?i là kerogen, và sau ?ó thành m?t hydrocarbons khí và l?ng trong m?t quá trình ???c g?i là catagenesis. B?i vì hydrocarbon có m?t ?? nh? h?n ?á xung quanh, chúng xam nh?p lên phía trên th?ng qua các l?p ?á ngay sát ?ó cho t?i khi chúng b? r?i vào b?y bên d??i nh?ng t?ng ?á kh?ng th? ng?m qua, bên trong nh?ng l? x?p ?á g?i là b? ch?a. S? t?p trung hydrocarbon bên trong m?t b?y hình thành nên m?t gi?ng d?u, t? ?ó d?u l?ng có th? ???c khai thác b?ng cách khoan và b?m.

Các nhà ??a ch?t c?ng ?? c?p t?i "c?a s? d?u" (oil window). ?ay là t?m nhi?t ?? mà n?u th?p h?n thì d?u kh?ng th? hình thành, còn cao h?n thì l?i hình thành khí t? nhiên. Dù nó t??ng thích v?i nh?ng ?? sau khác nhau ? nh?ng v? trí khác nhau trên th? gi?i, m?t ?? sau '?i?n hình' cho c?a s? d?u có th? là 4–6 km. C?n nh? r?ng d?u c?ng có th? r?i vào các b?y ? ?? sau th?p h?n, th?m chí n?u nó kh?ng ???c hình thành ? ?ó. C?n có ba ?i?u ki?n ?? hình thành nên b? d?u: có nhi?u ?á, m?ch d?n d?u xam nh?p, và m?t b?y (kín) ?? t?p trung hydrocarbon.

V?t d?u t? v? tràn d?u Montara ? bi?n Timor, tháng 9 n?m 2009.

Các ph?n ?ng t?o thành d?u m? và khí t? nhiên th??ng nh? nh?ng ph?n ?ng phan r? giai ?o?n ??u, khi kerogen phan r? thành d?u và khí t? nhiên th?ng qua nhi?u ph?n ?ng song song, và d?u cu?i cùng phan r? thành khí t? nhiên th?ng qua m?t lo?t ph?n ?ng khác.

Thuy?t v? c?

Cu?i th? k? XIX, nhà hóa h?c ng??i Nga Dmitri Ivanovich Mendeleev ?? ??a ra ly thuy?t v? c? gi?i thích s? hình thành c?a d?u m?. Theo ly thuy?t này d?u m? phát sinh t? ph?n ?ng hóa h?c gi?a carbide kim lo?i v?i n??c t?i nhi?t ?? cao ? sau trong lòng Trái ??t t?o thành các hi?rocacbon và sau ?ó b? ??y lên trên. Các vi sinh v?t s?ng trong lòng ??t qua hàng t? n?m ?? chuy?n chúng thành các h?n h?p hydrocarbon khác nhau. Ly thuy?t này là m?t ?? tài gay nhi?u tranh c?i trong gi?i khoa h?c, t?o thành tr??ng phái Nga - Ukraina trong vi?c gi?i thích ngu?n g?c d?u m?.

Thuy?t h?t nhan

Ly thuy?t th? ba, ???c gi?i thích trong nguy?t san khoa h?c Scientific American vào n?m 2003, cho r?ng các h?p ch?t hy?rocacbon ???c t?o ra b?i nh?ng ph?n ?ng h?t nhan trong lòng Trái ??t.

L?ch s?

Do nh? h?n n??c nên d?u xu?t hi?n l? thiên ? nhi?u n?i, vì th? loài ng??i ?? tìm th?y d?u h?ng ngàn n?m tr??c C?ng Nguyên. Th?i ?ó d?u th??ng ???c s? d?ng trong chi?n tranh ngoài ra còn ???c s? d?ng ?? làm ?èn và ?u?c. Còn r?t nhi?u d?u tích c?a vi?c khai thác d?u m? ???c tìm th?y ? Trung Qu?c khi dan c? b?n ??a khai thác d?u m? ?? s? d?ng trong vi?c s?n xu?t mu?i ?n nh? các ?ng d?n d?u b?ng tre ???c tìm th?y có niên ??i vào kho?ng th? k? IV. Khi ?ó ng??i ta s? d?ng d?u m? ?? ??t làm bay h?i n??c bi?n trong các ru?ng mu?i.

M?i ??n th? k? XIX, ng??i ta m?i b?t ??u khai thác d?u theo m? hình c?ng nghi?p, xu?t phát t? vi?c tìm ki?m m?t ch?t ??t cho ?èn vì d?u cá voi quá ??t ti?n ch? nh?ng ng??i giàu m?i có kh? n?ng dùng trong khi n?n làm b?ng m? thì l?i có mùi khó ng?i. Vì th? gi?a th? k? th? XIX, m?t s? nhà khoa h?c ?? phát tri?n nhi?u ph??ng pháp ?? khai thác d?u m?t cách th??ng m?i. N?m 1852 m?t nhà bác s? và ??a ch?t ng??i Canada tên là Abraham Gessner ?? ??ng ky m?t b?ng sáng ch? s?n xu?t m?t ch?t ??t r? ti?n và ??t t??ng ??i s?ch. N?m 1855 nhà hóa h?c ng??i M? Benjamin Silliman ?? ngh? dùng axit sunfuric làm s?ch d?u m? dùng ?? làm ch?t ??t.

Ng??i ta c?ng b?t ??u ?i tìm nh?ng m? d?u l?n. Nh?ng cu?c khoan d?u ??u tiên ???c ti?n hành trong th?i gian t? 1857 ??n 1859. L?n khoan d?u ??u tiên có l? di?n ra ? Wietze, ??c, nh?ng cu?c khoan d?u ???c toàn th? gi?i bi?t ??n là c?a Edwin L. Drake vào ngày 27 tháng 8 n?m 1859 ? Oil Creek, Pennsylvania. Drake khoan d?u theo l?i yêu c?u c?a nhà c?ng nghi?p ng??i M? George H. Bissel và ?? tìm th?y m? d?u l?n ??u tiên ch? ? ?? sau 21,2 m.

L?ch s? ban ??u

D?u m?, d??i d?ng này hay d?ng khác, ?? ???c s? d?ng t? th?i c? ??i, và bay gi? là quan tr?ng trong x? h?i, bao g?m c? v? kinh t?, chính tr? và c?ng ngh?. S? gia t?ng t?m quan tr?ng là do phát minh ra ??ng c? ??t trong, s? gia t?ng hàng kh?ng th??ng m?i và t?m quan tr?ng c?a d?u m? ??i v?i hóa h?u c? c?ng nghi?p, ??c bi?t là t?ng h?p nh?a, phan bón, dung m?i, ch?t k?t dính và thu?c tr? sau.

H?n 4000 n?m tr??c, theo Herodotus và Diodorus Siculus, nh?a ???ng ???c s? d?ng trong vi?c xay d?ng các b?c t??ng và tháp c?a Babylon; có nh?ng h? d?u g?n Ardericca (g?n Babylon), và m?t cái lò cao trên Zacynthus. S? l??ng l?n c?a nó ?? ???c tìm th?y trên b? s?ng Issus, m?t trong nh?ng nhánh c?a s?ng Euphrates. Viên thu?c Ba T? c? ??i cho th?y vi?c s? d?ng thu?c và ánh sáng c?a d?u khí ? các c?p trên c?a x? h?i c?a h?.

Vi?c s? d?ng x?ng d?u ngày tr? l?i Trung Qu?c c? ??i h?n 2000 n?m tr??c. ? I Ching, m?t trong nh?ng tác ph?m ??u tiên c?a Trung Qu?c trích d?n vi?c s? d?ng d?u ? tr?ng thái th? mà kh?ng tinh ch? l?n ??u tiên ???c phát hi?n, chi?t xu?t và s? d?ng ? Trung Qu?c trong th? k? th? nh?t tr??c C?ng Nguyên. Ngoài ra, ng??i Trung Qu?c là ng??i ??u tiên s? d?ng d?u m? làm nhiên li?u vào ??u th? k? th? 4 tr??c C?ng nguyên.

Vào n?m 347 sau C?ng Nguyên, d?u ???c s?n xu?t t? ??các gi?ng khoan tre ? Trung Qu?c. Nh?ng nhà thám hi?m ng??i Anh ??u tiên ??n Myanmar ghi nh?n m?t ngành khai thác d?u h?ng th?nh có tr? s? t?i Yenangyaung, vào n?m 1795, ?? có hàng tr?m gi?ng ?ào ???c s?n xu?t. Pechelbronn (Pitch ?ài phun n??c) ???c cho là m? d?u ??u tiên c?a chau ?u, n?i d?u m? ?? ???c khám phá và s? d?ng. Erdpechquelle v?n còn ho?t ??ng, m?t con su?i, n?i d?u m? xu?t hi?n tr?n v?i n??c ?? ???c s? d?ng t? n?m 1498, ??c bi?t là cho các m?c ?ích y t?. Cát d?u ?? ???c khai thác t? th? k? 18.

? Wietze ? Lower Saxony, nh?a ???ng / bitum t? nhiên ?? ???c khám phá t? th? k? 18. C? hai trong Pechelbronn nh? ? Wietze, ngành c?ng nghi?p than chi?m ?u th? trong c?ng ngh? d?u m?.

L?ch s? hi?n ??i

Nhà hóa h?c James Young nh?n th?y m?t s? rò r? d?u m? t? nhiên trong các lò rèn Riddings t?i Alfreton, Derbyshire, t? ?ó ?ng ch?ng c?t m?t lo?i d?u m?ng nh? thích h?p ?? s? d?ng làm d?u ?èn, ??ng th?i thu ???c m?t lo?i d?u nh?t h?n thích h?p cho máy b?i tr?n. N?m 1848, Young thành l?p m?t doanh nghi?p nh? tinh ch? d?u th?.

Cu?i cùng, Young ?? thành c?ng, b?ng cách ch?ng c?t than ?á ? nhi?t ?? th?p, t?o ra m?t ch?t l?ng gi?ng nh? d?u m?, khi ???c x? ly gi?ng nh? d?u th?m cho các s?n ph?m t??ng t?. Young nh?n th?y r?ng b?ng cách ch?ng c?t ch?m ch?p anh ta có th? thu ???c m?t s? ch?t l?ng h?u ích t? nó, m?t trong s? ?ó anh ta ??t tên là "d?u parafin" vì ? nhi?t ?? th?p, nó ???c k?t h?p thành m?t ch?t gi?ng sáp parafin.

Vi?c s?n xu?t các lo?i d?u này và sáp parafin r?n t? than t?o thành ch? ?? c?a b?ng sáng ch? c?a ?ng ngày 17 tháng 10 n?m 1850. N?m 1850 Young & Meldrum và Edward William Binney h?p tác d??i tiêu ?? EW Binney & Co. t?i Bathgate ? West Lothian và E Meldrum & Co. t?i Glasgow; c?ng trình c?a h? t?i Bathgate ???c hoàn thành vào n?m 1851 và tr? thành c?ng trình d?u th?c s? th??ng m?i ??u tiên trên th? gi?i v?i nhà máy l?c d?u hi?n ??i ??u tiên, s? d?ng d?u chi?t xu?t t? ??torbanite khai thác, ?á phi?n sét và bitum ?? s?n xu?t naphtha và d?u b?i tr?n; paraffin ?? s? d?ng nhiên li?u và parafin r?n kh?ng ???c bán cho ??n n?m 1856. [c?n d?n ngu?n]

?á phi?n sét g?n Broxburn, 3 trong t?ng s? 19 ? West Lothian. Nhà máy l?c d?u ??u tiên trên th? gi?i ???c xay d?ng vào n?m 1856 b?i Ignacy ?ukasiewicz. Thành t?u c?a ?ng c?ng bao g?m vi?c phát hi?n ra cách ch?ng c?t d?u h?a t? d?u th?m, phát minh ra ?èn d?u hi?n ??i (1853), s? ra ??i c?a ?èn ???ng hi?n ??i ??u tiên ? chau ?u (1853), và xay d?ng gi?ng d?u hi?n ??i ??u tiên trên th? gi?i (1854).

Nhu c?u x?ng d?u làm nhiên li?u cho chi?u sáng ? B?c M? và trên toàn th? gi?i nhanh chóng phát tri?n. Edwin Drake n?m 1859 g?n Titusville, Pennsylvania, ???c coi là gi?ng hi?n ??i ??u tiên. ?? 1858 Georg Christian Konrad Hun?us ?? tìm th?y m?t l??ng d?u m? ?áng k? trong khi khoan cho than non 1858 ? Wietze, ??c. Wietze sau ?ó cung c?p kho?ng 80% l??ng tiêu th? c?a ??c trong k? nguyên Wilhelminian. Vi?c s?n xu?t d?ng l?i vào n?m 1963, nh?ng Wietze ?? t? ch?c B?o tàng D?u khí t? n?m 1970. Cái gi?ng c?a Drake có th? ???c tháo ra b?i vì nó ?? ???c khoan, kh?ng ?ào; b?i vì nó s? d?ng ??ng c? h?i n??c; b?i vì có m?t c?ng ty liên k?t v?i nó; và b?i vì nó ch?m vào m?t s? bùng n? l?n. Tuy nhiên, có ho?t ??ng ?áng k? tr??c Drake ? nhi?u n?i trên th? gi?i vào gi?a th? k? 19. M?t nhóm ???c ch? huy b?i Thi?u tá Alexeyev thu?c Quan ?oàn K? s? Khai thác Bakinskii ?? khoan gi?ng ? vùng Baku n?m 1848. Có gi?ng khoan ??ng c? ? Tay Virginia trong cùng n?m v?i gi?ng c?a Drake. M?t gi?ng th??ng m?i ??u tay ???c ?ào t?i Ba Lan n?m 1853, và m?t chi?c khác ? Romania g?n ?ó vào n?m 1857. Cùng th?i ?i?m ?ó, nhà máy l?c d?u nh? ??u tiên trên th? gi?i ???c khai tr??ng t?i Jas?o ? Ba Lan, và m? r?ng t?i Ploie?ti ? Romania ngay sau. Romania là qu?c gia ??u tiên trên th? gi?i có s?n l??ng d?u th? hàng n?m ???c ghi nh?n chính th?c trong s? li?u th?ng kê qu?c t?: 275 t?n cho n?m 1857.

Gi?ng d?u th??ng m?i ??u tiên ? Canada ?? ho?t ??ng vào n?m 1858 t?i Oil Springs, Ontario (sau ?ó là Canada West). Doanh nhan James Miller Williams ?ào m?t s? gi?ng t? n?m 1855 ??n n?m 1858 tr??c khi phát hi?n tr? l??ng d?u d?i dào ? ?? sau d??i b?n mét [xác ??nh] Williams ?? khai thác 1,5 tri?u lít d?u th? vào n?m 1860, tinh ch? nhi?u d?u thành d?u ?èn d?u h?a. Williams c?ng ?? tr? thành th??ng m?i kh? thi m?t n?m tr??c khi ho?t ??ng c?a Drake Pennsylvania và có th? ???c l?p lu?n là gi?ng d?u th??ng m?i ??u tiên ? B?c M?. Vi?c khám phá t?i Oil Springs ?? gay ra m?t s? bùng n? v? d?u khi?n hàng tr?m nhà ??u c? và c?ng nhan ??n khu v?c này. Nh?ng ti?n b? trong khoan ti?p t?c vào n?m 1862 khi máy khoan ??a ph??ng Shaw ??t ??n ?? sau 62 mét b?ng ph??ng pháp khoan lò xo c?c. Vào ngày 16 tháng 1 n?m 1862, sau m?t v? n? khí ??t t? nhiên, chi?c máy ép d?u ??u tiên c?a Canada ???c ??a vào s?n xu?t, b?n vào kh?ng khí v?i t?c ?? ghi nh?n là 3.000 thùng m?i ngày. Vào cu?i th? k? 19, ?? qu?c Nga, ??c bi?t là c?ng ty Branobel ? Azerbaijan, ?? ?i ??u trong s?n xu?t..

Tìm ki?m m? d?u ?? ?ang và v?n là m?t y?u t? chính trong m?t s? xung ??t quan s? c?a th? k? XX, k? c? Th? chi?n II, trong ?ó các c? s? d?u m? là m?t tài s?n chi?n l??c l?n và b? ?ánh bom r?ng r?i. Cu?c xam l?ng c?a Liên X? c?a ??c bao g?m m?c tiêu chi?m gi? các m? d?u Baku, vì nó s? cung c?p nhi?u ngu?n cung c?p d?u c?n thi?t cho quan ??i ??c ?ang b? phong t?a. Vi?c th?m dò d?u m? ? B?c M? vào ??u th? k? 20 sau ?ó ?? d?n ??n vi?c M? tr? thành nhà s?n xu?t hàng ??u vào gi?a th? k? này. Khi s?n xu?t d?u m? ? M? ??t ??nh ?i?m trong nh?ng n?m 1960, tuy nhiên, Hoa K? ?? b? v??t qua b?i ? R?p Xê út.

Thành ph?n

Theo ngh?a h?p nh?t, d?u m? ch? bao g?m d?u th?, nh?ng s? d?ng ph? bi?n nó bao g?m t?t c? các hydrocarbon l?ng, khí và r?n. D??i ?i?u ki?n áp su?t và nhi?t ?? b? m?t, các hydrocarbon nh? h?n mêtan, ethane, propane và butan x?y ra d??i d?ng khí, trong khi pentane và các hydrocarbon n?ng h?n ? d?ng ch?t l?ng ho?c ch?t r?n. Tuy nhiên, trong m?t b? ch?a d?u ng?m, t? l? khí, ch?t l?ng và ch?t r?n ph? thu?c vào ?i?u ki?n d??i b? m?t và trên s? ?? pha c?a h?n h?p d?u m?.

M?t gi?ng d?u s?n xu?t ch? y?u d?u th?, v?i m?t s? khí t? nhiên hòa tan trong ?ó. B?i vì áp su?t th?p h?n b? m?t so v?i d??i lòng ??t, m?t s? khí s? thoát ra kh?i dung d?ch và ???c thu h?i (ho?c ??t cháy) nh? khí ho?c dung d?ch khí liên quan. Khí ??t t?o ra khí t? nhiên ch? y?u. Tuy nhiên, do nhi?t ?? và áp su?t ng?m cao h?n b? m?t, khí có th? ch?a các hydrocarbon n?ng h?n nh? pentan, hexan và heptan trong tr?ng thái khí. ? ?i?u ki?n b? m?t, chúng s? ng?ng t? ra kh?i khí ?? t?o thành "khí ng?ng t? t? nhiên", th??ng ???c rút ng?n l?i thành ng?ng t?. Condensate t??ng t? nh? x?ng và có thành ph?n t??ng t? v?i m?t s? lo?i d?u th? nh? d? bay h?i.

T? l? hydrocarbon nh? trong h?n h?p d?u m? thay ??i r?t nhi?u gi?a các m? d?u khác nhau, t? 97% tr?ng l??ng trong các lo?i d?u nh? ??n 50% trong d?u và bitum n?ng h?n.

Các hydrocarbon trong d?u th? ch? y?u là các ankan, cycloalkan và các hydrocarbon th?m khác nhau, trong khi các h?p ch?t h?u c? khác ch?a nit?, oxy và l?u hu?nh, và theo d?i m?t l??ng kim lo?i nh? s?t, niken, ??ng và vanadi. Nhi?u h? ch?a d?u ch?a vi khu?n s?ng. Thành ph?n phan t? chính xác c?a d?u th? thay ??i r?t nhi?u t? hình thành ??n hình thành nh?ng t? l? các nguyên t? hóa h?c thay ??i theo gi?i h?n khá h?p nh? sau: Các thành ph?n hóa h?c c?a d?u m? ???c chia tách b?ng ph??ng pháp ch?ng c?t phan ?o?n. Các s?n ph?m thu ???c t? vi?c l?c d?u có th? k? ??n là d?u h?a, benzen, x?ng, sáp parafin, nh?a ???ng, d?u diesel, khí ??t v.v.

M?t cách chính xác thì d?u m? là h?n h?p c?a các hydrocarbon, là h?p ch?t c?a hi?r? và cacbon.

Trong ?i?u ki?n th?ng th??ng, b?n alkan nh? nh?t — CH₄ (mêtan), C₂H₆ (êtan), C₃H₈ (pr?pan) và C₄H₁₀ (butan) — ? d?ng khí, s?i ? nhi?t ?? -161.6 °C, -88.6 °C, -42 °C, và -0.5 °C t??ng ?ng (-258.9°, -127.5°, -43.6°, và -31.1 °F).

Các chu?i trong kho?ng C_5-7 là các s?n ph?m d?u m? nh?, d? bay h?i. Chúng ???c s? d?ng làm dung m?i, ch?t làm s?ch b? m?t và các s?n ph?m làm kh? nhanh khác. Các chu?i t? C₆H₁₄ ??n C₁₂H₂₆ b? pha tr?n l?n v?i nhau ???c s? d?ng trong ??i s?ng v?i tên g?i là x?ng. D?u h?a là h?n h?p c?a các chu?i t? C₁₀ ??n C₁₅, ti?p theo là d?u ?iêzen/d?u s??i (C₁₀ ??n C₂₀) và các nhiên li?u n?ng h?n ???c s? d?ng cho ??ng c? tàu th?y. T?t c? các s?n ph?m t? d?u m? này trong ?i?u ki?n nhi?t ?? phòng là ch?t l?ng.

Các d?u b?i tr?n và m? (d?u nh?n) (k? c? Vad?lin?) n?m trong kho?ng t? C₁₆ ??n C₂₀.

Các chu?i trên C₂₀ t?o thành các ch?t r?n, b?t ??u là sáp parafin, sau ?ó là h?c ín và nh?a ???ng bitum.

Kho?ng nhi?t ?? s?i c?a các s?n ph?m d?u m? trong ch?ng c?t phan ?o?n trong ?i?u ki?n áp su?t khí quy?n tính theo ?? C là:

• X?ng ête: 40-70 °C (???c s? d?ng nh? là dung m?i)
• X?ng nh?: 60-100 °C (nhiên li?u cho máy bay)
• X?ng n?ng: 100-150 °C (nhiên li?u cho ? t?)
• D?u h?a nh?: 120-150 °C (nhiên li?u và dung m?i trong gia ?ình)
• D?u h?a: 150-300 °C (nhiên li?u)
• D?u ?iêzen: 250-350 °C (nhiên li?u cho ??ng c? ?iêzen/d?u s??i)
• D?u b?i tr?n: > 300 °C (d?u b?i tr?n ??ng c?)
• Các thành ph?n khác: h?c ín, nh?a ???ng, các nhiên li?u khác

Khai thác

Mu?n khai thác d?u, ng??i ta khoan nh?ng l? khoan g?i là gi?ng d?u. Khi khoan trúng l?p d?u l?ng, th?ng th??ng d?u s? t? phun lên do áp su?t cao c?a v?a. Khi l??ng d?u gi?m thì áp su?t c?ng gi?m ?i, ng??i ta ph?i dùng b?m hút d?u lên ho?c b?m n??c hay khí xu?ng ?? duy trì áp su?t c?n thi?t.

M?t s? n??c có ph?n l?n các gi?ng d?u n?m trên ??t li?n và t??ng ??i n?ng nh? M?, Nga, khu v?c Trung ??ng. Tuy nhiên t?i nhi?u khu v?c khác các gi?ng d?u ???c khoan và khai thác ngoài bi?n kéo theo chi phí khá cao.

Phan lo?i

Ngành c?ng nghi?p d?u m? phan chia "d?u th?" theo khu v?c mà nó xu?t phát (ví d? "West Texas Intermediate" (WTI) hay "Brent") th?ng th??ng theo t? tr?ng và ?? nh?t t??ng ??i c?a nó ("nh?", "trung bình" hay "n?ng"); các nhà hóa d?u còn nói ??n chúng nh? là "ng?t", n?u nó ch?a ít l?u hu?nh, ho?c là "chua", n?u nó ch?a ?áng k? l?u hu?nh và ph?i m?t nhi?u c?ng ?o?n h?n ?? có th? s?n xu?t nó theo các th?ng s? hi?n hành.

Các thùng (barrel) tiêu chu?n trên th? gi?i là:

• H?n h?p Brent, bao g?m 15 lo?i d?u m? t? các m? thu?c h? th?ng m? Brent và Ninian trong khu v?c lòng ch?o ??ng Shetland trên bi?n B?c. D?u m? ???c ??a vào b? th?ng qua tr?m Sullom Voe ? Shetlands. D?u m? s?n xu?t ? chau ?u, chau Phi và d?u m? khai thác ? phía tay c?a khu v?c Trung ??ng ???c ?ánh giá theo giá c?a d?u này, nó t?o thành m?t chu?n (benchmark) ?ánh giá d?u.
• West Texas Intermediate (WTI) cho d?u m? B?c M?.
• Dubai ???c s? d?ng làm chu?n cho khu v?c chau á - Thái Bình D??ng c?a d?u m? Trung C?n ??ng.
• Tapis (t? Malaysia, ???c s? d?ng làm tham chi?u cho d?u m? nh? Vi?n ??ng).
• Minas (t? Indonesia, ???c s? d?ng làm tham chi?u cho d?u m? n?ng Vi?n ??ng).
• Gi? OPEC bao g?m:
  • Arab Light ? R?p Xê út
  • Bonny Light Nigeria
  • Fateh Dubai
  • Isthmus México (kh?ng OPEC)
  • Minas Indonesia
  • Saharan Blend Algérie
  • Tia Juana Light Venezuela

OPEC c? g?ng gi? giá c?a gi? Opec gi?a các gi?i h?n trên và d??i, b?ng cách t?ng ho?c gi?m s?n xu?t. ?i?u này r?t quan tr?ng trong phan tích th? tr??ng. Gi? OPEC, bao g?m h?n h?p c?a d?u th? n?ng và nh? là n?ng h?n c? Brent và WTI.

Xem thêm Các d?ng d?u m? L?u tr? ngày 13 tháng 11 n?m 2010 t?i Wayback Machine.

T?m quan tr?ng trong kinh t?

?????????

D?u m? là m?t trong nh?ng nhiên li?u quan tr?ng nh?t c?a x? h?i hi?n ??i dùng ?? s?n xu?t ?i?n và c?ng là nhiên li?u c?a t?t c? các ph??ng ti?n giao th?ng v?n t?i. H?n n?a, d?u c?ng ???c s? d?ng trong c?ng nghi?p hóa d?u ?? s?n xu?t các ch?t d?o (plastic) và nhi?u s?n ph?m khác. Vì th? d?u th??ng ???c ví nh? là "vàng ?en".

Tùy theo ngu?n tính toán, tr? l??ng d?u m? th? gi?i n?m trong kho?ng t? 1.148 t? thùng (barrel) (theo BP Statistical Review 2004) ??n 1.260 t? thùng (theo Oeldorado 2004 c?a ExxonMobil). ??n n?m 2017, t?ng tr? l??ng d?u m? th? gi?i ?? t?ng lên m?c 1.780 t? thùng do vi?c phát hi?n thêm m?t s? m? d?u m?i.

Tr? l??ng d?u m? tìm th?y và có kh? n?ng khai thác mang l?i hi?u qu? kinh t? v?i k? thu?t hi?n t?i ?? t?ng lên trong nh?ng n?m g?n ?ay và ??t m?c cao nh?t. D? ?oán tr? l??ng d?u m? s? ?? dùng ??n n?m 2070. N?m 2011 tr? l??ng d?u m? nhi?u nh?t là ? các n??c nh? Hoa K? (55 t? thùng), ? R?p Xê út (262,6 t? thùng), Venezuela (211,2 t? thùng), Canada (175,2 tì thùng), Iran (137 t? thùng), Iraq (115,0 t? thùng), k? ??n là ? Kuwait, Các Ti?u V??ng qu?c ? R?p Th?ng nh?t, Nga, Libya, và Nigeria .

N??c khai thác d?u nhi?u nh?t th? gi?i trong n?m 2003 là ? R?p Xê út (496,8 tri?u t?n), Nga (420 tri?u t?n), M? (349,4 tri?u t?n), México (187,8 tri?u t?n) và Iran (181,7 tri?u t?n). Vi?t Nam ???c x?p vào các n??c xu?t kh?u d?u m? t? n?m 1991 khi s?n l??ng xu?t ???c vài ba tri?u t?n. ??n nay, s?n l??ng d?u khí khai thác và xu?t kh?u hàng n?m ??t vào kho?ng 20 tri?u t?n/n?m (tr? l??ng d?u m? c?a Vi?t Nam n?m 2017 là 4,4 t? thùng d?u).

Vì t?m quan tr?ng kinh t?, d?u m? c?ng là ly do cho nh?ng mau thu?n chính tr?. T? ch?c các n??c xu?t kh?u d?u m? (OPEC) ?? s? d?ng d?u m? nh? v? khí trong cu?c xung ??t Trung ??ng và t?o ra cu?c kh?ng ho?ng d?u m? vào n?m 1973 và 1979.

?nh h??ng ??n m?i tr??ng

D?u m? b? tràn ra bi?n gay ? nhi?m m?i tr??ng, ?nh h??ng ??i s?ng sinh v?t bi?n. D?u m? ?em ??t c?ng gay ra ? nhi?m vì sinh ra nhi?u khí nh? SO₂, CO₂. Xe c?, máy móc... ch?y b?ng x?ng góp ph?n làm Trái ??t nóng lên.

B?i vì d?u m? là m?t ch?t t? nhiên, s? hi?n di?n c?a nó trong m?i tr??ng kh?ng ph?i là k?t qu? c?a các nguyên nhan c?a con ng??i nh? tai n?n và các ho?t ??ng th??ng quy (th?m dò ??a ch?n, khoan, khai thác, l?c và ??t). Hi?n t??ng nh? seeps và tar pits là nh?ng ví d? v? các khu v?c mà d?u khí ?nh h??ng ??n s? tham gia c?a con ng??i. B?t k? ngu?n, hi?u ?ng c?a x?ng d?u khi th?i vào m?i tr??ng c?ng t??ng t? nh? bi?n b? acid hóa.

Axit hóa n??c bi?n. S? axit hóa ??i d??ng là s? gia t?ng tính axit c?a các ??i d??ng c?a Trái ??t gay ra b?i s? h?p th? khí carbon dioxide (CO2) t? khí quy?n. S? gia t?ng tính axit này ?c ch? t?t c? các sinh v?t bi?n - có ?nh h??ng l?n h?n ??n các sinh v?t nh? h?n c?ng nh? các sinh v?t có v? (xem sò ?i?p).

S? ?m lên toàn c?u Khi b? ??t cháy, d?u khí th?i ra carbon dioxide, m?t lo?i khí nhà kính. Cùng v?i vi?c ??t than, ??t d?u có th? là ngu?n ?óng góp l?n nh?t cho s? gia t?ng CO2 trong khí quy?n. [C?n d?n ngu?n] CO2 khí quy?n ?? t?ng lên trong 150 n?m qua ??n m?c hi?n t?i trên 390 ppmv, t? 180 - 300 ppmv c?a tr??c 800 nghìn n?m S? gia t?ng nhi?t ?? này có th? làm gi?m b?ng b?ng B?c C?c xu?ng 1.100.000 d?m vu?ng (2.800.000 km2), [c?n d?n ngu?n] nh? h?n bao gi? ???c ghi l?i.</ref> This rise in temperature may have reduced the Arctic ice cap to 1.100.000 d?m vu?ng Anh (2.800.000 km²), smaller than ever recorded. B?i vì ?i?u này tan ch?y, d? tr? d?u nhi?u h?n ?? ???c ti?t l?. Kho?ng 13% l??ng d?u ch?a ???c khám phá c?a th? gi?i n?m ? B?c C?c.

Khai thác Khai thác d?u ch? ??n gi?n là lo?i b? d?u t? h? ch?a (h? d?u). D?u th??ng ???c thu h?i d??i d?ng nh? t??ng n??c trong d?u và các hóa ch?t ??c bi?t ???c g?i là ch?t kh? nh? t??ng ???c s? d?ng ?? tách d?u kh?i n??c. Khai thác d?u là t?n kém và ??i khi gay h?i cho m?i tr??ng. Th?m dò ngoài kh?i và khai thác d?u làm xáo tr?n m?i tr??ng bi?n xung quanh. S? c? tràn d?u Th?ng tin thêm: Tràn d?u và Danh sách tràn d?u D?u th? và tràn nhiên li?u tinh ch? t? tai n?n tàu ch? d?u ?? làm h? h?i h? sinh thái t? nhiên ? Alaska, V?nh Mexico, Qu?n ??o Galápagos, Pháp và nhi?u n?i khác.

S? l??ng d?u tràn trong các v? tai n?n ?? dao ??ng t? vài tr?m t?n ??n vài tr?m nghìn t?n (ví d?, d?u tràn Deepwater Horizon, SS Atlantic Empress, Amoco Cadiz). S? c? tràn nh? h?n ?? ???c ch?ng minh là có tác ??ng l?n ??n các h? sinh thái, ch?ng h?n nh? v? tràn d?u Exxon Valdez.

S? c? tràn d?u trên bi?n th??ng gay thi?t h?i nhi?u h?n so v?i nh?ng ng??i trên ??t li?n, vì chúng có th? lay lan cho hàng tr?m h?i ly trong m?t v?n d?u m?ng có th? che ph? nh?ng b?i bi?n b?ng m?t l?p d?u m?ng. ?i?u này có th? gi?t ch?t chim bi?n, ??ng v?t có vú, ??ng v?t có v? và các sinh v?t khác mà nó ph? lên. S? c? tràn d?u trên ??t s? d? dàng h?n n?u m?t ??p ??t t?m th?i có th? b? ??y nhanh chóng xung quanh khu v?c tràn d?u tr??c khi h?u h?t d?u b? l?, và ??ng v?t trên c?n có th? tránh ???c d?u d? dàng h?n.

Ki?m soát s? c? tràn d?u r?t khó, ?òi h?i các ph??ng pháp ??c bi?t, và th??ng là m?t l??ng nhan l?c l?n. Vi?c th? bom và các thi?t b? gay cháy t? máy bay trên xác tàu SS Torrey Canyon t?o ra k?t qu? kém, k? thu?t hi?n ??i bao g?m b?m d?u t? xác tàu, nh? tràn d?u Prestige ho?c tràn d?u Erika.

M?c dù d?u th? ch? y?u bao g?m các hydrocarbon khác nhau, m?t s? h?p ch?t d? vòng nit? nh?t ??nh, nh? pyridin, picoline và quinoline ???c báo cáo là ch?t gay ? nhi?m liên quan ??n d?u th?, c?ng nh? các c? s? ch? bi?n ?á phi?n d?u ho?c than ?á. các v? trí ?i?u tr?. Nh?ng h?p ch?t này có ?? hòa tan trong n??c r?t cao, và do ?ó có xu h??ng hòa tan và di chuy?n v?i n??c. M?t s? vi khu?n xu?t hi?n t? nhiên, nh? Micrococcus, Arthrobacter và Rhodococcus ?? ???c ch?ng minh là làm suy gi?m các ch?t ? nhi?m này.

Các ngu?n n?ng l??ng khác

Do tr? l??ng d?u m? có h?n nên các ngu?n nhiên li?u tái sinh nh? n?ng l??ng m?t tr?i, n?ng l??ng gió ?ang ???c tìm cách s? d?ng v?i m?t hi?u qu? kinh t? ?áng k?. T? bào nhiên li?u (fuel cell), s? d?ng hi?r? làm nguyên li?u, c?ng là m?t ngành c?ng ngh? m?i có nhi?u tri?n v?ng ?? thay th? cho d?u m? trong t??ng lai.

Xem thêm

• ?á phi?n d?u
• Cát d?u
• Danh sách các qu?c gia theo tr? l??ng d?u m?
• Danh sách các qu?c gia theo s?n l??ng d?u th?

Tham kh?o

3. 10 m? d?u l?n nh?t th? gi?i L?u tr? ngày 29 tháng 10 n?m 2013 t?i Wayback Machine

Liên k?t ngoài

• Th?ng tin N?ng l??ng & D?u khí Vi?t Nam
• Bài vi?t v? ??u t? d?u hi?u qu?